بیانیهٔ ۱۱۴سال پیش علمای اصفهان در رد مصرف کالاهای خارجی و تأکید بر کالاهای ایرانی

در این اعلامیه ۵ ماده‌ای آمده است:

بعد از تسبیح و تحمید؛ این خُدّام شریعت مطهره با همراهی جناب رکن‌الملک، متعهد و ملتزم شرعی شده‌ایم که مَهما اَمکن(تا حد امکان) بعد ذلک تخلف ننماییم، فعلاً پنج فقره است:

اولاً: قبالجات و احکام شرعیه، از شنبه (۱۴ جمادی‌الاول) به بعد باید روی کاغذِ ایرانی بدون آهار نوشته شود، اگر بر کاغذ‌های دیگر نویسند، مُهر ننموده و اعتراف نمی‌نویسیم، قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند و تاریخ آن بعد از این قرارداد باشد، امضاء نمی‌نماییم. حرام نیست کاغذ غیرایرانی و کسی را مانع نمی‌شویم، [اما] ماها با این روش متعهدیم.

ثانیاً: کفن اموات، اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا پارچه دیگر ایرانی باشد، متعهد شده‌ایم، بر آن میت ماها نماز نخوانیم. دیگری را برای اقامهٔ صلوة بر آن میت بخواهند، ماها را معاف دارند.

ثالثاً: ملبوس مردانه جدید که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می‌شود، قردادیم مهما امکن هر چه بدلی آن در ایران یافت نمی‌کنیم و حرام نمی‌دانیم لباس‌های غیر ایرانی را، اما ماها ملتزم شده‌ایم، حتی‌المقدور بعد از  این تاریخ ملبوس خود را از نسج ایرانی بنماییم، تا بعین ماها نیز کذلک. و متخلف توقع احترام از ماها نداشته باشد، آنچه از سابق پوشیده داریم و دوخته، ممنوع نیست استعمال آن.

رابعاً: میهمانی‌ها بعد ذلک، ولو اعیانی باشد، چه عامه چه خاصه، باید مختصر باشد؛ یک پلو و یک چلو و یک خورش و یک افشره، اگر زائد بر این کسی تکلف دهد، ما را به محضر خود وعده نگیرد، خودمان نیز به همین روش میهمانی می‌نماییم، هر چه کمتر و مختصرتر از این تکلف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود.

خامساً: وافوری و اهل وافور را احترام نمی‌کنیم و به منزل او نمی‌رویم. زیرا که آیات باهره (ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین - و لاتسرفوا ان الله لایحب المسرفین - و لاتلقوا بایدیکم الی التهلکه) و حدیث: (لا ضرر و لاضرار)، ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عِرضی و شغلی آن محسوس و مُسری است و خانواده‌ها و ممالک را به باد داده، بعد از این هر که را فهمیدیم وافوری است، به نظر توهین و خفت می‌نگریم.

امضای آقایان کرام و علماء‌ فخام کثرالله امثالهم:

۱- ثقة‌الاسلام آقای حاج‌آقا نورالله. 

۲- حسین بن جعفر الفشارکی، 

۳- حجةالاسلام آقانجفی،

۴-  شیخ مرتضی اژه،

۵- آقا میرزا محمدتقی مدرس،

۶- حاجی سیدمحمد باقر بروجردی،

۷- آقا میرزا علی محمد، 

۸- حاجی میرزامحمد مهدی جویباره، 

۹- سیدابوالقاسم دهکردی،

۱۰- حاجی سیدابوالقاسم زنجانی،

۱۱- آقامحمد جوادقزوینی،

۱۲- سیدمحمد رضا شهیر به آقامیرزای مسجدشاهی،

۱۳- حاجی‌آقا حسین بیدآبادی

تذکر: این قرارداددر تاریخ ۱۲ جمادی‌الاول ۱۳۲۴ به امضاء رسید.

روزنامه حبل‌المتین

چاپ کلکته

سال ۱۴، شمارهٔ ۱۹

۲ جمادی‌الثانی ۱۳۲۴